De Wet langdurige zorg. Als zorg lange tijd nodig is

Een aanvraag voor zorg uit de Wet langdurige zorg doe je bij het Centrum indicatiestelling Zorg (CIZ). Zij beoordelen de aanvraag en geven een indicatie af. In de indicatie staat de zorg omschreven. Je kiest zelf hoe je de aanvraag indient. Dit kan:

• rechtstreeks via het CIZ: het Centrum indicatiestelling Zorg. Check eerst of je in aanmerking komt voor een CIZ-indicatie of doe direct een aanvraag
• door de huisarts
• via de wijkverpleging. Dit kan alleen als degene voor wie je zorg aanvraagt al wijkverpleging heeft

Het CIZ neemt de aanvraag in behandeling. Als er meer informatie nodig is, komt er iemand thuis langs voor een persoonlijk gesprek. Natuurlijk mogen er meerdere personen bij dit gesprek aanwezig zijn. Zoals een partner, familieleden, mantelzorger of de wijkverpleegkundige. Of de OHRA Mantelzorgmakelaar. Het gesprek zal vooral gaan over de zelfstandigheid. Kan iemand zich bijvoorbeeld nog wel zelf aankleden, dan is daar geen zorg voor nodig.

Tip

Houd tijdens dit gesprek alle belangrijke papieren, dossiers, verwijzingen en documentatie van zorgverleners bij de hand.

Wachten kan lang duren, daarom is het fijn om te weten waar je aan toe bent. Dat is het volgende:

Het CIZ moet binnen 6 weken een besluit nemen. De teller gaat in vanaf het moment dat alle informatie bij het CIZ binnen is. Dit is inclusief een eventueel “keukentafelgesprek". Lever daarom alle gegevens direct met de aanvraag in, of zo snel mogelijk daarna.

Wat als het CIZ meer tijd nodig heeft?

Heeft het CIZ meer tijd nodig? Dan kan het CIZ de termijn van 6 weken een keer verlengen met nog eens 6 weken. Maar dan moeten zij wel een goede reden hebben. Zij moeten zich hieraan houden:

• Het CIZ stuurt schriftelijk bericht over de verlenging
• Ze doet dit voordat de 6 weken voorbij zijn
• Ze vermelden een goede reden

Nemen zij binnen 6 weken geen besluit of is de periode niet schriftelijk verlengd? In dat geval heb je de volgende rechten:

• Recht op een dwangsom
• Je kunt alsnog een besluit afdwingen door direct bij de rechtbank beroep in te stellen. De Rechtbank zal dan niet inhoudelijk ingaan op de aanvraag, maar zal het CIZ verplichten om een besluit te nemen. Hiervoor moet je vaak wel griffierechten betalen. Is er acuut zorg nodig? Dan kun je bij de rechtbank voor de tussentijd ook een voorlopige voorziening aanvragen. Dan is de zorg in elk geval tijdelijk geregeld

Voor je deze stappen onderneemt moet je wel eerst het CIZ 'in gebreke stellen'. Dit doe je als volgt:

• Download het 'formulier Ingebrekestelling'
• Print het formulier uit en vul het in
• Stuur het formulier naar de instantie waar je mee te maken hebt. De contactgegevens vind je in de brieven die je van een van deze instanties gekregen hebt

Heb je een rechtsbijstandverzekering?

Dan kun je bij ons juridische bijstand krijgen. Conflicten met de lokale en landelijke overheid vallen onder de dekking ‘Consument en Wonen’. Heb je wel een rechtsbijstandverzekering bij ons maar zonder deze dekking? Dan kun je altijd gebruik maken van gratis telefonisch juridisch advies.

Ben je voor rechtsbijstand verzekerd bij een andere verzekeraar? Neem dan contact op met die verzekeraar voor meer informatie.

In bepaalde gevallen kan degene voor wie je zorgt niet zelf bepalen dat hij of zij in een instelling wordt opgenomen. Of biedt de persoon in kwestie weerstand. In dat geval kan een beroep worden gedaan op de Wet zorg en dwang (de Wzd). Deze wet regelt de rechten als sprake is van onvrijwillige zorg of een onvrijwillige opname van mensen met een psychogeriatrische aandoening (denk bijvoorbeeld aan alzheimer of dementie) of mensen met een verstandelijke beperking. De Wzd wet zorgt er dus voor dat de persoon in kwestie toch de benodigde zorg of opname in een instelling voor GGZ (Geestelijke gezondheidszorg) kan krijgen. De Wzd geldt niet alleen in zorginstellingen. De wet is ook van toepassing in de thuissituatie (bij het verlenen van de benodigde zorg), in kleinschalige woonvormen en bij logeeropvang.

Goed om te weten

Een onvrijwillige opname in een zorginstelling mag alléén in een Wzd-geregistreerde accommodatie. Je vindt ze hier: dwangindezorg.nl.

De insteek van de Wet zorg en dwang (Wzd)

De Wzd gaat uit van ‘Nee, tenzij…’. Dit betekent dat zorg voor ouderen met dementie of mensen met een verstandelijke beperking zoveel mogelijk op vrijwillige basis plaatsvindt: de persoon in kwestie gaat ermee akkoord of vertoont geen weerstand. Maar soms is het niet mogelijk dat de persoon in kwestie goed kan inschatten wat goed voor hem of haar is, welke zorg echt nodig is. Maar er moeten wel keuzes gemaakt worden over de nodige zorg. In dat geval helpen zorgverleners de persoon in kwestie bij de te maken keuzes. Het uitgangspunt hierbij is dat er geen dwang bij komt kijken, tenzij dit echt niet anders kan.

Voor wie geldt de Wet zorg en dwang

De Wzd kan in verschillende situaties van toepassing zijn. Bijvoorbeeld bij een verstandelijke beperking, het syndroom van Korsakov, de ziekte van Huntington en niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Daarnaast kan de wet van toepassing zijn als er sprake is van een Wlz-indicatie of bij ondersteuning vanuit de Wmo en zorg vanuit de Zorgverzekeringswet (de ‘zorgverzekering’). Bekijk voor wie en wanneer de Wzd van toepassing kan zijn.

De Wet zorg en dwang en kinderen 

Als het gaat om kinderen en jongeren, is de Wzd niet altijd van toepassing. Zo geldt de Wzd alleen voor kinderen en jongeren bij wie een verstandelijke beperking is vastgesteld en waarbij onvrijwillige zorg nodig is. Het hangt af van de leeftijd van het kind hoe hiermee wordt omgegaan:

• tot 12 jaar: de ouders of voogden beslissen over de te verlenen zorg 
• 12 tot 16 jaar: het kind neemt samen met de ouders/voogden beslissingen over de te verlenen zorg 
• vanaf 16 jaar: het kind neemt zelf beslissingen over de te verlenen zorg 

Lees meer over de Wzd en kinderen/jongeren.

Hoe zet je de Wet zorg en dwang in gang?

Dit kun je het beste samen oppakken met je zorgverlener(s). Zoals je therapeut arts of medisch specialist.

Let op: er gelden andere regels (wet Wvggz) bij een psychische stoornis

Er gelden andere regels bij mensen met een psychische stoornis die een gevaar voor zichzelf of voor anderen zijn. In dit geval is de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) van toepassing. Deze geldt voor mensen met een psychische stoornis die een gevaar voor zichzelf of anderen (ook wel een ernstig nadeel genoemd) kunnen zijn. Soms is vrijwillige zorg niet voldoende of onmogelijk om dit gevaar weg te nemen. Dan kan de rechter verplichte ggz-zorg opleggen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan medische controles, het toedienen van medicijnen of opname in een ggz-instelling. Lees er meer over. De Wvggz geldt niet voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking: voor hen geldt de Wzd, zoals hierboven beschreven.

Om de Wvggz in gang te zetten zijn er 2 routes die gevolgd kunnen worden:

1. Een zorgmachtiging aanvragen via de rechter
2. Bij een acute crisissituatie: via een crisismaatregel via de burgemeester. Lees meer over zorg bij een crisissituatie

Het CIZ neemt een besluit over de aanvraag

Er zijn verschillende antwoorden mogelijk:

1. De aanvraag is goedgekeurd

Gelukkig, er is recht op een indicatie voor zorg. Je krijgt dan een zogenaamde persoonlijke Wlz-indicatie. Dit klinkt ingewikkeld, maar betekent gewoon dat iemand recht heeft op vergoeding vanuit de Wlz.

Ook je eventuele aanvraag voor opname in een instelling is in dit geval goedgekeurd door het CIZ.
Dat betekent:

• dat de opname vrijwillig gebeurt
  De persoon om wie het gaat heeft in dit geval zélf de aanvraag tot opname in de instelling ingediend. Of de persoon voor wie de aanvraag is ingediend, geeft zelf aan graag opgenomen te willen worden in een instelling.

• dat de BOPZ-beschikking wordt afgegeven
  In dit geval is sprake van een opname in de instelling ‘zonder instemming en zonder verzet’. De persoon voor wie opname in de instelling is bedoeld, verzet zich hier niet tegen

Omdat niet iedereen dezelfde zorg nodig heeft, bestaan er verschillende zorgprofielen. Een soort pakketjes waarin de soorten zorg omschreven staan. Je krijgt te horen om welk zorgprofiel het gaat en op welke vormen van zorg iemand recht heeft. Het CIZ stuurt deze informatie naar het zorgkantoor in de regio waar degene woont die de zorg nodig heeft. Zij nemen contact met je op. Voor iedere regio is er een zorgkantoor.

2. De aanvraag is niet goedgekeurd, je kunt wel ergens anders terecht

De aanvraag is niet goedgekeurd, dat is vervelend. Maar misschien heeft het CIZ aangegeven dat er andere instanties zijn waar je terecht kunt, zoals:

• De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
  Je kunt dan een aanvraag of melding doen bij de gemeente waar de persoon woont die de zorg nodig heeft. Bekijk de stappen die je daarvoor moet doen.

• De zorgverzekeraar
  Je kunt dan even informeren wat de zorgverzekering vergoedt. Is de persoon die de zorg nodig heeft bij ons verzekerd? Dan zoek je de vergoeding direct op in onze vergoedingenwijzer. In alle andere gevallen, kun je contact opnemen met de betreffende zorgverzekeraar

• De aanvraag voor een opname in een instelling is niet goedgekeurd
  In dit geval kun je de route volgen voor een zogenaamde gedwongen opname. We vertellen we je hier graag meer over.

3. De aanvraag is niet goedgekeurd

Dat is heel vervelend, want in dit geval moet je de zorg zelf regelen en betalen. Misschien kun je zorg regelen met hulp van bijvoorbeeld familieleden, vrienden, kennissen of vrijwilligersorganisaties. Zoals bijvoorbeeld WeHelpen. Zij brengen jouw vraag en het aanbod van vrijwilligers in de buurt bij elkaar.

Belangrijk:

Ben je het niet eens met de beslissing van het CIZ? Dan kun je bezwaar maken.

Is er geen sprake van een zogenaamde vrijwillige opname in een instelling? En krijg je van het CIZ ook geen BOPZ-beschikking omdat je naaste zich verzet? Dan is opname in een instelling helaas niet zomaar mogelijk. In dit geval is een zogenaamde ‘gedwongen opname’ nog de enige mogelijkheid. We vertellen we je hier graag meer over. 

Vanaf nu krijg je te maken met het zorgkantoor. Zij helpen je met het regelen van de zorg. De zorgkantoren zitten in heel Nederland, iedere regio heeft een eigen zorgkantoor. Je kunt hier zien met welk zorgkantoor je te maken hebt (selecteer de gemeente in waar de persoon die de zorg nodig heeft woont). Als het zorgkantoor de indicatie van het CIZ ontvangen heeft, bellen ze je op. Samen kijk je welke zorg er precies nodig is. Dit zijn de mogelijkheden:

De zorg is thuis nodig en niet in een instelling

Dan heb je de keuze uit 2 mogelijkheden:

Volledig pakket thuis (vpt)

Met dit pakket krijgt iemand precies dezelfde zorg als in een instelling. Alleen dan is de zorg thuis. Denk aan verpleging en verzorging, eten en drinken of vervoer van en naar zorgverleners. Er zitten wel een paar eisen aan dit pakket vast:

1. Het is alleen voor iemand die altijd, dag en nacht zorg en toezicht nodig heeft
2. Er moet een persoonlijk zorgplan opgesteld worden met de zorgverlener(s)

3. Het kan niet gecombineerd worden met een Persoonsgebonden budget (PGB). In dit geval is alleen zorg in natura mogelijk. Dit betekent dat er alleen gekozen kan worden voor een zorgverlener waar het regionale zorgkantoor een contract mee afgesloten heeft

4. De zorg die nodig is, moet verantwoord en doelmatig ingezet worden. Dit betekent dat de kwaliteit van de zorg hetzelfde is als bij een instelling. De zorg mag ook niet duurder zijn dan bij een instelling. Het CIZ zal dit controleren

Let op: Zorg wel dat je aan deze voorwaarden voldoet. Het Zorgkantoor mag het volledig pakket thuis (vpt) namelijk weigeren als hier niet aan voldaan wordt.

Modulair pakket thuis (mpt)

Met dit pakket krijgt degene die de zorg nodig heeft dezelfde zorg als in een instelling, alleen dan is de zorg thuis (natuurlijk moet dat thuis wel verantwoord en veilig zijn). De enige uitzondering is dat alle maaltijden zelf verzorgd moeten worden. En mogen de kosten niet hoger zijn dan de kosten van de zorg in een instelling. De zorg uit dit pakket kan in natura of via een combinatie van natura en een Persoonsgebonden budget (PGB) geregeld worden. Kies je voor zorg in natura? Dan kun je alleen kiezen uit zorgverleners waarmee het regionale zorgkantoor een contract heeft.

Kies je voor een combinatie tussen zorg in natura en een PGB? Dan geeft de zorgverlener die de zorg in natura verleent, een zogenaamde rekenmodule af aan het Zorgkantoor. Zo kan het Zorgkantoor berekenen wat er aan budget overblijft voor het PGB. Voor dit bedrag koop je dan samen met degene die je verzorgt, de nodige zorg in. Deze zorg wordt dan buiten het mpt gelaten. Samen met de persoon die de zorg nodig heeft, kies je de modules uit dit pakket.

Ben je het niet eens met het besluit van het Zorgkantoor? Dan kun je bezwaar indienen..