Wat gebeurt er met medicijnafval van huisdieren?

Alle medicijnresten die in het milieu komen, zijn schadelijk voor de biodiversiteit. Maar wat gebeurt er eigenlijk met overgebleven medicijnen van huisdieren? Wordt medicijnafval door huisdierenbaasjes bijvoorbeeld weer ingeleverd bij de dierenarts, of wordt het thuis weggegooid in de prullenbak? OHRA vroeg dit onlangs aan zakelijke huisdierenambassadeurs in een onderzoek naar medicijnafval. We delen graag een paar interessante uitkomsten én concrete tips om medicijnresten in de natuur te voorkomen.

Medicijnresten in het milieu

Niet ieder huisdierenbaasje is zich ervan bewust dat medicijnen ons (oppervlakte)water kunnen vervuilen wanneer je medicijnen niet op de juiste manier inlevert. OHRA streeft naar meer bewustwording hierover, en dat vindt 86% van de zakelijke huisdierenambassadeurs die onze survey invulden een goed idee. Medicijnresten kunnen ook via de ontlasting van een huisdier in het milieu terechtkomen. Ook daar staan veel huisdierenbaasjes (nog) niet bij stil.

Dierenarts Stijn Peters van Dierenziekenhuis Eindhoven geeft aan: "Hondenpoep hoort bij het restafval en niet in de natuur. Veel honden gebruiken regelmatig medicijnen. Als je je hond ontwormt, een vlooientablet of antibioticum geeft, dan wil je dat niet in het milieu achterlaten. Zeker tijdens zo’n behandeling is het dus belangrijk om hondenpoep op te ruimen en bij het restafval weg te gooien. Als dierenartsen mogen we hier ook meer aandacht aan besteden, want alle medicijnresten die in het milieu komen zijn schadelijk voor de biodiversiteit."

Veilig én duurzaam verwerken

Door medicijnafval op een veilige manier te verwerken, beschermen we het milieu. En zo voorkomen we dat mensen of huisdieren in aanraking komen met schadelijke stoffen. 77% van de respondenten vindt het dan ook belangrijk om medicijnafval van huisdieren op een veilige en duurzame manier te verwerken. En 11% vindt dat enigszins belangrijk.

Overgebleven medicijnen of verstreken houdbaarheid

Wat er gebeurt met overgebleven medicijnen van dierenklinieken verschilt. Zo gaat 12% naar een afvalverwerker, 4% naar een milieustraat, 3% naar een apotheek en 11% naar een asiel of stichting in Nederland of het buitenland. In de meeste gevallen (70%) wordt medicijnafval echter opgehaald door een andere partij, bijvoorbeeld door een lokaal crematorium waarmee de dierenkliniek een overeenkomst heeft.

Stijn Peters: "Als dierenartsen horen we vaak van huisdierenbaasjes dat zij overgebleven medicijnen bewaren en uiteindelijk thuis weggooien in de prullenbak. Maar eigenlijk moeten alle oude medicijnen naar de milieustraat gebracht worden voor de juiste verwerking. Gelukkig nemen veel dierenartspraktijken en dierenziekenhuizen medicijnafval van klanten aan. En de meeste apotheken doen daar ook niet moeilijk over. Het is de bedoeling dat al die ingeleverde medicijnresten veilig vernietigd worden."

Uit het onderzoek van OHRA blijkt dat 91% van de dierenklinieken medicijnafval van klanten (kosteloos) inneemt. Bij ongeveer 10% van die klinieken krijgt de klant zelfs (een deel van) het aankoopbedrag terug als de medicijnen nog bruikbaar zijn.

Tips om medicijnresten van huisdieren in het milieu te voorkomen

Huisdierenbaasjes kunnen verschillende dingen doen om medicijnresten in het milieu te voorkomen. Stijn Peters en OHRA hebben 5 concrete tips:

1. Voorkom ziektes

Vaccinaties, tandheelkundige zorg en vlo- en tekenbestrijding kunnen veel ziektes voorkomen. Zo verklein je de kans op (meer ingrijpende) medische behandelingen.

2. Gebruik medicatie op de juiste manier

Volg de instructies van je dierenarts nauwkeurig op. Gebruik de juiste dosering en maak de volledige kuur af. Veeg je handen daarna af aan keukenpapier en was je handen goed met zeep.

3. Doe medicijnen verantwoord weg

Houd je medicijnen van je huisdier over? Gooi ze niet bij het gewone huisvuil. Denk ook aan naalden en medicijncontainers. Lever ze in bij de milieustraat of vraag een dierenkliniek om het af te voeren.

4. Gooi hondenpoep bij het restafval

De voedingsstoffen en medicijnresten in hondenpoep kunnen een negatief effect hebben op de natuur. Zorg daarom dat je tijdens het uitlaten altijd (biologische) hondenpoepzakjes bij je hebt. Gooi gebruikte hondenpoepzakjes bij het restafval.

5. Gooi kattenbakvulling bij het restafval

Kattenbakvulling kan ziekteverwekkers en medicijnresten bevatten. Gooi het bij het restafval en dus niet op een composthoop, in de tuin of bij het gft.

Meer over medicijnafval

Over dit onderzoek

In juli en augustus 2023 hebben in totaal 73 zakelijke huisdierenambassadeurs van OHRA anoniem een korte online survey van OHRA ingevuld. Die onderzoeksresultaten vormen de input voor dit nieuwsbericht. 29% van de respondenten is aangesloten bij een groep en 71% opereert zelfstandig. Dit is vergelijkbaar met de situatie in Nederland, waarbij ongeveer 1 op de 3 dierenklinieken (33%) tot een groep behoort en 2 op de 3 klinieken (66%) zelfstandig zijn.

Reacties op of vragen over dit onderzoek zijn welkom via media@ohra.nl.